Trong thời đại bùng nổ mạng xã hội, người tiêu dùng ngày càng trở nên thông minh và khó tính hơn khi tiếp cận thông tin về sản phẩm và thương hiệu. Chính vì vậy, các chiến lược marketing cũng liên tục thay đổi để thích ứng. Một trong những xu hướng nổi bật nhất hiện nay là KOC. Vậy KOC là gì? KOC khác gì với KOL? Cùng khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về vai trò, sức ảnh hưởng và cách doanh nghiệp có thể tận dụng KOC một cách hiệu quả trong chiến lược marketing hiện đại.
1. KOC là gì? Định nghĩa và bản chất
1.1. Khái niệm KOC là gì?
KOC là viết tắt của Key Opinion Consumer – tức là người tiêu dùng có ảnh hưởng. Họ là những người trực tiếp trải nghiệm sản phẩm, chia sẻ đánh giá thực tế của mình trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, YouTube, Instagram, v.v.
Khác với KOL (Key Opinion Leader), KOC không cần quá nổi tiếng, mà họ gây ảnh hưởng nhờ sự trung thực, gần gũi và chân thực trong trải nghiệm sản phẩm.
1.2. Nguồn gốc của khái niệm KOC
Khái niệm KOC xuất hiện đầu tiên tại Trung Quốc, nơi thị trường thương mại điện tử phát triển mạnh. Các nền tảng như Taobao, JD, Xiaohongshu đã tạo ra hệ sinh thái KOC, nơi người tiêu dùng chia sẻ video “đập hộp”, review sản phẩm và thúc đẩy đơn hàng hiệu quả thông qua niềm tin cá nhân.
2. Sự khác biệt giữa KOC và KOL
Mặc dù cùng là người có ảnh hưởng, KOC và KOL có nhiều điểm khác biệt rõ rệt:
| Tiêu chí | KOL (Key Opinion Leader) | KOC (Key Opinion Consumer) |
|---|---|---|
| Mức độ nổi tiếng | Rất cao, thường là người nổi tiếng | Thấp hơn, chỉ là người tiêu dùng phổ thông |
| Số lượng người theo dõi | Hàng chục nghìn đến hàng triệu | Vài trăm đến vài nghìn người |
| Phong cách truyền tải | Chuyên nghiệp, quảng bá có định hướng | Tự nhiên, mang tính cá nhân |
| Mức độ ảnh hưởng đến quyết định mua | Ảnh hưởng về nhận diện thương hiệu | Ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi mua |
| Chi phí hợp tác | Cao, nhiều hợp đồng, điều khoản | Thấp hơn, dễ triển khai đại trà |
| Tính chân thực | Có thể quảng cáo quá mức | Chân thực vì dựa trên trải nghiệm thật |
3. Vì sao KOC ngày càng quan trọng trong chiến lược marketing?
3.1. Người tiêu dùng tin người tiêu dùng
Theo nghiên cứu của Nielsen, 92% người tiêu dùng tin vào lời giới thiệu từ bạn bè, người thân hoặc người tiêu dùng thực tế hơn là quảng cáo từ thương hiệu. Điều này cho thấy tầm quan trọng của KOC – những người mang lại sự tin tưởng tự nhiên trong quá trình lan tỏa sản phẩm.
3.2. Tối ưu chi phí marketing
Thay vì chi tiền cho 1 KOL lớn, doanh nghiệp có thể hợp tác với 100 KOC với chi phí bằng hoặc thấp hơn để tiếp cận nhiều tệp khách hàng khác nhau.
3.3. Hiệu ứng lan truyền tự nhiên
KOC tạo ra hiệu ứng FOMO (Fear Of Missing Out) bằng các nội dung review chân thật, khiến người tiêu dùng cảm thấy “nếu không mua là sẽ lỡ trend”. Từ đó tạo ra làn sóng tiêu dùng tự nhiên trên các nền tảng mạng xã hội.
4. Các hình thức hoạt động phổ biến của KOC
4.1. Review sản phẩm
Đây là hình thức phổ biến nhất. KOC mua hoặc được gửi sản phẩm, sau đó đăng video hoặc bài viết trải nghiệm thực tế, nêu rõ ưu – nhược điểm.
4.2. Đập hộp (unboxing)
Video đập hộp kích thích sự tò mò và cảm giác thỏa mãn của người xem, nhất là với sản phẩm công nghệ, mỹ phẩm, thời trang.
4.3. So sánh sản phẩm
KOC có thể so sánh 2-3 sản phẩm cùng loại để người tiêu dùng dễ dàng đưa ra quyết định mua hàng.
4.4. Hướng dẫn sử dụng sản phẩm
Đây là nội dung giúp tăng niềm tin cho khách hàng mới. KOC chia sẻ cách dùng sản phẩm sao cho hiệu quả, giúp người xem cảm thấy dễ áp dụng.
5. Tiêu chí lựa chọn KOC cho chiến dịch marketing
-
Sự phù hợp với ngành hàng: Ví dụ mỹ phẩm nên chọn KOC là beauty blogger nhỏ; thực phẩm nên chọn KOC nội trợ, v.v.
-
Mức độ tương tác tốt: Đừng chỉ nhìn vào lượt follow, hãy xem bình luận, lượt chia sẻ, chất lượng nội dung.
-
Khả năng sáng tạo nội dung: KOC cần biết cách truyền tải thông điệp một cách gần gũi và không quá quảng cáo.
-
Độ uy tín và chân thực: Đừng chọn người thường xuyên PR quá lố vì dễ gây mất niềm tin.
6. Doanh nghiệp khai thác KOC như thế nào cho hiệu quả?
6.1. Xây dựng hệ thống KOC nội bộ
Doanh nghiệp có thể khuyến khích nhân viên, khách hàng trung thành trở thành KOC. Điều này giúp tăng sự chân thực và lan tỏa tự nhiên.
6.2. Triển khai chiến dịch “sampling”
Gửi sản phẩm dùng thử miễn phí cho nhóm KOC tiềm năng, sau đó khuyến khích họ đăng tải cảm nhận cá nhân.
6.3. Kết hợp KOC với KOL trong cùng chiến dịch
Đây là cách vừa tận dụng được sức ảnh hưởng diện rộng của KOL, vừa khai thác tính chân thực và lan tỏa tự nhiên của KOC.
7. Case study thực tế: Các thương hiệu thành công nhờ KOC
✅ Vinamilk – Review từ người mẹ thật
Vinamilk từng triển khai chiến dịch cho dòng sữa mới, trong đó họ chọn các bà mẹ bỉm sữa thật làm KOC chia sẻ trải nghiệm con dùng sữa. Video thu hút hàng triệu lượt xem nhờ sự chân thực, tạo ra sự tin tưởng cao hơn hẳn quảng cáo thông thường.
✅ Shopee – Unbox cùng người thật việc thật
Shopee thường xuyên hợp tác với TikToker nhỏ, tạo video unbox sản phẩm trên Shopee Sale. Nhờ đó, lượng tìm kiếm và đơn hàng tăng mạnh trong mỗi chiến dịch siêu sale.
✅ Maybelline – “KOC Challenge”
Thương hiệu này tạo một thử thách trên TikTok, khuyến khích người dùng dùng thử và quay lại trải nghiệm với hashtag #MaybellineKOC. Kết quả: hàng trăm KOC tham gia, tạo hàng ngàn nội dung UGC (User Generated Content) lan truyền rộng rãi.
8. Tương lai của KOC trong ngành marketing
-
AI & dữ liệu lớn sẽ giúp doanh nghiệp phân tích và chọn KOC hiệu quả hơn.
-
Tự động hóa quy trình quản lý KOC sẽ được triển khai nhờ các nền tảng KOC Marketplace.
-
KOC sẽ trở thành lực lượng chủ chốt trong social commerce, đặc biệt tại Việt Nam – nơi người dùng mạng xã hội thuộc hàng cao nhất thế giới.
Kết luận
KOC không còn là một xu hướng nhất thời, mà đang trở thành chiến lược cốt lõi trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng tin tưởng vào trải nghiệm thực tế thay vì quảng cáo thương hiệu.
Hiểu rõ KOC là gì, phân biệt được KOC và KOL, và biết cách ứng dụng KOC trong từng chiến dịch sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả truyền thông và tăng doanh số bán hàng rõ rệt.
Nội dung KOC là gì được viết bởi Học viện MIB và Minh Đức Ads