Trong thế giới kinh doanh đầy cạnh tranh ngày nay, câu hỏi “Thị phần là gì?” không chỉ là kiến thức cơ bản mà còn là kim chỉ nam để đánh giá sự thành công của một doanh nghiệp. Việc hiểu rõ thị phần và biết cách mở rộng nó là điều kiện tiên quyết để tồn tại và phát triển. Vậy cụ thể thị phần là gì, cách đo lường ra sao và làm thế nào để chiếm lĩnh thị trường? Hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây.
1. Thị phần là gì?
1.1 Khái niệm thị phần
Thị phần (Market Share) là tỷ lệ doanh thu hoặc số lượng sản phẩm của một doanh nghiệp so với tổng doanh thu hoặc sản lượng của toàn bộ ngành trong cùng một khoảng thời gian nhất định. Đây là chỉ số phản ánh vị thế của doanh nghiệp trên thị trường.
Ví dụ: Nếu thị trường điện thoại di động trong năm đạt doanh số 100 triệu USD, và doanh nghiệp A đạt doanh thu 20 triệu USD thì thị phần của doanh nghiệp A là 20%.
1.2 Phân loại thị phần
-
Thị phần tuyệt đối (Absolute Market Share): Là tỷ lệ phần trăm doanh thu/sản lượng của doanh nghiệp so với tổng ngành.
-
Thị phần tương đối (Relative Market Share): Là tỷ lệ doanh thu của doanh nghiệp so với doanh nghiệp dẫn đầu ngành.
2. Tại sao thị phần quan trọng với doanh nghiệp?
2.1 Phản ánh vị thế cạnh tranh
Một doanh nghiệp có thị phần lớn thường được xem là người dẫn đầu thị trường, có khả năng định giá, tạo xu hướng tiêu dùng và tác động mạnh đến ngành.
2.2 Tăng cường sức mạnh thương hiệu
Thị phần cao thường đi đôi với độ nhận diện thương hiệu lớn, giúp doanh nghiệp dễ dàng mở rộng quy mô, thu hút khách hàng và đối tác.
2.3 Tạo lợi thế về chi phí
Doanh nghiệp chiếm thị phần lớn có khả năng sản xuất quy mô lớn, tối ưu chi phí và tăng lợi nhuận biên.
3. Cách đo lường thị phần
3.1 Công thức tính thị phần
Công thức phổ biến:
Thị phần (%) = (Doanh thu của doanh nghiệp / Tổng doanh thu toàn ngành) x 100
Hoặc:
Thị phần (%) = (Sản lượng bán ra của doanh nghiệp / Tổng sản lượng toàn ngành) x 100
3.2 Ví dụ thực tế
Giả sử ngành cà phê Việt Nam có tổng doanh thu 20.000 tỷ đồng/năm. Nếu Highlands Coffee đạt 2.500 tỷ đồng doanh thu, thì:
Thị phần = (2.500 / 20.000) x 100 = 12,5%
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thị phần
-
Chất lượng sản phẩm/dịch vụ
-
Chiến lược giá
-
Kênh phân phối
-
Truyền thông – marketing
-
Đổi mới sáng tạo
-
Chăm sóc khách hàng
-
Thời gian gia nhập thị trường
5. Cách tăng thị phần cho doanh nghiệp
5.1 Cải thiện chất lượng sản phẩm/dịch vụ
Chất lượng là yếu tố nền tảng giúp giữ chân khách hàng và thu hút khách hàng mới. Doanh nghiệp cần liên tục cập nhật, cải tiến sản phẩm để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao.
5.2 Định giá cạnh tranh
Chiến lược giá phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận khách hàng mục tiêu, đặc biệt trong giai đoạn xâm nhập thị trường hoặc cạnh tranh gay gắt.
5.3 Mở rộng kênh phân phối
Phủ rộng điểm bán, phát triển thương mại điện tử, liên kết với đối tác phân phối là những cách hiệu quả để tiếp cận nhiều khách hàng hơn.
5.4 Đẩy mạnh truyền thông – marketing
Xây dựng chiến dịch marketing đúng người – đúng thông điệp – đúng thời điểm sẽ tạo ra sự bùng nổ trong nhận diện và thúc đẩy doanh thu.
5.5 M&A – Thâu tóm đối thủ
Nhiều doanh nghiệp chọn cách mua lại đối thủ để nhanh chóng mở rộng thị phần. Đây là chiến lược ngắn hạn nhưng có tác động mạnh mẽ.
5.6 Đổi mới và sáng tạo
Các thương hiệu như Apple, Tesla, Netflix đều mở rộng thị phần nhờ đổi mới sản phẩm và mô hình kinh doanh độc đáo.
6. Case Study: Những doanh nghiệp dẫn đầu nhờ mở rộng thị phần
6.1 Vinamilk – Thống trị thị trường sữa Việt Nam
Vinamilk chiếm hơn 40% thị phần ngành sữa Việt Nam, nhờ:
-
Danh mục sản phẩm phong phú
-
Hệ thống phân phối khắp cả nước
-
Marketing thương hiệu mạnh mẽ
6.2 Thế Giới Di Động – Ông vua bán lẻ điện thoại
Chiến lược phủ rộng cửa hàng, chăm sóc khách hàng tận tâm và xây dựng niềm tin giúp Thế Giới Di Động dẫn đầu với thị phần điện thoại trên 50%.
6.3 Grab – Tăng trưởng nhờ chiến lược khu vực
Grab đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị phần gọi xe tại Đông Nam Á bằng việc:
-
Triển khai khuyến mãi mạnh mẽ
-
Đầu tư công nghệ
-
Thâu tóm Uber tại khu vực
7. Những sai lầm khi cố gắng giành thị phần
-
Giảm giá ồ ạt mà không đảm bảo lợi nhuận
-
Đầu tư quá nhiều vào marketing nhưng sản phẩm không cải thiện
-
Sao chép đối thủ thay vì tạo điểm khác biệt
-
Mở rộng quá nhanh, thiếu kiểm soát chất lượng
-
Thiếu hiểu biết về hành vi khách hàng mục tiêu
8. Xu hướng tăng trưởng thị phần trong kỷ nguyên số
8.1 Dựa vào dữ liệu lớn (Big Data)
Phân tích dữ liệu hành vi người tiêu dùng giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định chính xác về sản phẩm và chiến lược tiếp thị.
8.2 Tập trung vào trải nghiệm khách hàng (Customer Experience)
Thị phần không còn là cuộc chiến về giá, mà là cuộc đua về cảm xúc và trải nghiệm.
8.3 Ứng dụng công nghệ – tự động hóa
Chatbot, CRM, AI… giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất, tiếp cận đúng khách hàng và phục vụ hiệu quả hơn.
9. Kết luận
Hiểu rõ thị phần là gì là bước khởi đầu trong hành trình xây dựng chiến lược cạnh tranh hiệu quả. Doanh nghiệp có thể tăng trưởng bền vững nếu biết cách kết hợp giữa chất lượng sản phẩm, chiến lược giá, truyền thông và công nghệ. Đừng chỉ nhìn vào thị phần như con số, mà hãy xem đó là chỉ dấu cho sự thành công dài hạn của thương hiệu trên thị trường đầy biến động.
Nội dung thị phần là gì được viết bởi Học viện MIB (mib.vn) và Minh Đức Ads